In de afgelopen 25 jaar is het gebruik van opioïden in Nederland sterk gestegen. Voorheen werd het voorschrijven van opioïden bij patiënten met maligne pijn als een belangrijk probleem gezien, aangezien patiënten in de eindfase van hun leven mogelijk werden blootgesteld aan onnodige pijn. Momenteel worden opioïden echter steeds vaker voorgeschreven voor niet kwaadaardige (geen kanker) pijn. Inmiddels worden er tekenen van toenemend problematisch opioïdengebruik zichtbaar. Naast afhankelijkheid en bedwelming kunnen opioïden andere potentieel gevaarlijke bijwerkingen veroorzaken, zoals een ileus (darmafsluiting) als gevolg van ernstige constipatie en verkeersongevallen als geval van verminderede responsiviteit. Ten slotte is in de Verenigde State de omschakeling van het gebruik van opioïden op recept naar het gebruik van illegale opioïden een bekend fenomeen dat bijdraagt aan opioïde gerelateerde sterfte. In Nederland zijn er aanwijzingen dat opioïden ook goed zonder recept verkrijgbaar zijn.

Een integrale benadering van dit probleem ontbreekt vooralsnog. Nadruk op de bijwerkingen van opioïden, met name het misbruikpotentieel van opioïden, kan ook effectieve pijnbehandeling in gevaar brengen bij patiënten die daadwerkelijk opioïden nodig hebben. Effectieve pijnbestrijding en gelijktijdige preventie van ongewenste effecten van opioïden en grootschalig misbruik is een belangrijke uitdaging voor de gezondheidszorg